Nowe spojrzenie na leczenie MPP – wyniki badania klinicznego

Jakie nowe spojrzenie na leczenie MPP przedstawia badanie?

W retrospektywnym badaniu klinicznym przeprowadzonym w latach 2022-2024 oceniono skuteczność terapii skojarzonej azytromycyną i montelukastem sodu w leczeniu zapalenia płuc wywołanego przez Mycoplasma pneumoniae (MPP) u dzieci. Badanie porównywało efekty leczenia u pacjentów otrzymujących terapię skojarzoną z grupą kontrolną leczoną wyłącznie azytromycyną.

Analizie poddano 122 dzieci z MPP, podzielonych na dwie równe grupy po 61 osób. Kryteria włączenia obejmowały dzieci w wieku 5-12 lat z łagodnym MPP, pozytywnym wynikiem na antygen MP z wymazu z gardła, które nie były wcześniej leczone. Wykluczono pacjentów z niedoborami odporności, wadami wrodzonymi oskrzeli, dysfunkcją wątroby i nerek, współistniejącymi infekcjami, ciężką postacią MPP oraz innymi chorobami układu oddechowego. Obie grupy były dobrze zbalansowane pod względem parametrów demograficznych i klinicznych, w tym płci, wieku, masy ciała, częstości akcji serca, wzrostu, częstości oddechów, poziomu aminotransferazy alaninowej, kreatyniny, kwasu moczowego oraz czasu od wystąpienia objawów do rozpoczęcia leczenia.

Grupa kontrolna otrzymywała azytromycynę (Shenzhen Haiwang Pharmaceutical Co., Ltd., specyfikacja: 2 mL: 0,1 g) w dawce 10 mg/kg/dobę dożylnie przez co najmniej 60 minut, raz dziennie przez 3-5 dni. Grupa badawcza otrzymywała dodatkowo montelukast sodu (Unacon Ouyi Pharmaceutical Co., Ltd., specyfikacja: 5 mg/tabletka) w dawce 4 mg (dzieci ≤6 lat) lub 5 mg (dzieci >6 lat) raz dziennie przez 7 dni. U wszystkich pacjentów stosowano również rutynowe leczenie objawowe, w tym leki przeciwkaszlowe, przeciwgorączkowe, tlenoterapię oraz korektę zaburzeń wodno-elektrolitowych.

Do oceny funkcji płuc wykorzystano detektor funkcji płuc (Schiller Medical Equipment, Szwajcaria, model PowerCube-Body), monitorując parametry takie jak PEEP, FVC, TV, PEF, MVV oraz Cdyn. Badania obrazowe wykonywano przy użyciu tomografu komputerowego (SOMATOM Go, 64 rzędy, 128 pięter, Siemens, Niemcy), a wyniki były analizowane przez dwóch doświadczonych radiologów metodą podwójnie ślepej próby. Markery stanu zapalnego i immunologicznego (SAA, PCT, LDH, TLR4, CD4+ i CD8+) oznaczano metodą ELISA oraz cytometrią przepływową, wykorzystując zestawy od różnych producentów (Guangzhou Orida Biotechnology, Shanghai Copery Biotechnology, Tianjin Peptide Chain Biotechnology, Shanghai Yubo Biotechnology oraz Partec Medical, CyFlow Cube8).

Czy skojarzenie azytromycyny i montelukastu wpływa na wyniki leczenia?

Wyniki wykazały, że po miesiącu terapii w grupie badawczej nastąpiła znacząca poprawa parametrów funkcji płuc w porównaniu z grupą kontrolną. Zaobserwowano niższy poziom dodatniego ciśnienia końcowo-wydechowego (PEEP) (4,74 ± 0,36 vs 5,12 ± 0,29 cmH₂O) oraz wyższe wartości natężonej pojemności życiowej (FVC) (3,46 ± 0,87 vs 2,94 ± 0,59 L), objętości oddechowej (TV) (7,94 ± 0,61 vs 6,88 ± 0,45 mL/kg), szczytowego przepływu wydechowego (PEF) (4,45 ± 0,42 vs 3,56 ± 0,39 L/s), wentylacji minutowej płuc (MVV) (79,48 ± 5,56 vs 68,41 ± 4,29 L) i dynamicznej podatności płuc (Cdyn) (13,09 ± 1,26 vs 9,58 ± 0,82 ml/cmH₂O).

W grupie badawczej stwierdzono również znacząco niższy odsetek wykrywalności patologicznych zmian w obrazie CT, takich jak pogrubienie ściany oskrzeli (9,84% vs 24,59%), wysięk opłucnowy (0% vs 9,84%), zacienienia typu matowej szyby (11,48% vs 26,23%), obraz żwirowy (1,64% vs 14,75%), powiększenie węzłów chłonnych (0% vs 9,84%), konsolidacja płucna (1,64% vs 16,39%) oraz objaw bronchogramu powietrznego (8,20% vs 24,59%).

Po 7 dniach leczenia u dzieci otrzymujących terapię skojarzoną zaobserwowano istotnie niższe poziomy markerów zapalnych: surowiczego amyloidu A (SAA) (7,03 ± 1,62 vs 9,68 ± 2,47 mg/L), prokalcytoniny (PCT) (0,91 ± 0,12 vs 1,27 ± 0,24 ng/mL), dehydrogenazy mleczanowej (LDH) (175,31 ± 6,25 vs 209,43 ± 8,79 U/L) i receptora TLR4 (1,31 ± 0,15 vs 2,08 ± 0,27 pg/mL), a także obniżony poziom limfocytów CD8+ (23,44 ± 2,45% vs 27,59 ± 3,26%) oraz podwyższony poziom limfocytów CD4+ (37,67 ± 4,15% vs 32,51 ± 3,48%) w porównaniu z grupą kontrolną. Nie stwierdzono istotnych różnic w częstości występowania działań niepożądanych między grupami (4,92% w grupie badawczej vs 9,84% w grupie kontrolnej, p > 0,05).

Co warunkuje wysoką skuteczność terapii skojarzonej?

Skuteczność terapii skojarzonej można wyjaśnić synergistycznym działaniem obu leków. Azytromycyna, dzięki swojej dobrej przepuszczalności tkankowej, szybko osiąga stężenie terapeutyczne i wiąże się z podjednostką 50s rybosomu Mycoplasma pneumoniae, hamując syntezę białek patogenu. Ponadto, dzięki długiemu okresowi półtrwania (35-48 godzin), utrzymuje wysokie stężenie w komórkach nawet po zakończeniu podawania. Montelukast sodu, jako antagonista receptorów leukotrienowych, selektywnie wiąże się z receptorami cysteinylowych leukotrienów (CysLTs), blokując działanie leukotrienów (LTs), które są mediatorami zapalnymi w metabolizmie kwasu arachidonowego. Zmniejsza to skurcz mięśni gładkich dróg oddechowych, hamuje infiltrację komórek zapalnych (neutrofili i eozynofili) oraz redukuje nadreaktywność oskrzeli, co prowadzi do poprawy wentylacji i funkcji płuc.

Badanie miało pewne ograniczenia, w tym retrospektywny charakter, co mogło prowadzić do nieścisłości w ocenie dawek interwencyjnych. Ponadto, stosunkowo mała liczebność próby może ograniczać uniwersalność wniosków. W badaniach CT oceniano jedynie obecność, a nie nasilenie patologii, co mogło wpłynąć na wyniki. Dodatkowo, badanie CT nie było wzmocnione kontrastem, co nie jest optymalnym wyborem do wykrywania powiększenia węzłów chłonnych.

Podsumowując, terapia skojarzona azytromycyną i montelukastem sodu w leczeniu MPP u dzieci przynosi znaczące korzyści w zakresie poprawy funkcji płuc, podatności płuc oraz stanu zapalnego i immunologicznego organizmu. Przyczynia się również do zmniejszenia wykrywalności objawów MPP w badaniu CT klatki piersiowej, nie zwiększając przy tym ryzyka działań niepożądanych. Wyniki te sugerują, że taka terapia skojarzona może być skuteczną i bezpieczną opcją w leczeniu MPP u dzieci.

Podsumowanie

Badanie przeprowadzone w latach 2022-2024 objęło 122 dzieci w wieku 5-12 lat z zapaleniem płuc wywołanym przez Mycoplasma pneumoniae, podzielonych na dwie grupy. Grupa kontrolna otrzymywała standardową terapię azytromycyną, natomiast grupa badawcza dodatkowo otrzymywała montelukast sodu. Terapia skojarzona wykazała znaczącą przewagę nad monoterapią, prowadząc do poprawy parametrów funkcji płuc, w tym PEEP, FVC, TV, PEF, MVV i Cdyn. W grupie badawczej zaobserwowano również mniejszą częstość występowania zmian patologicznych w obrazie CT oraz niższe poziomy markerów zapalnych. Skuteczność terapii skojarzonej wynika z synergistycznego działania obu leków – przeciwbakteryjnego działania azytromycyny oraz przeciwzapalnego działania montelukastu. Badanie, mimo pewnych ograniczeń metodologicznych, sugeruje, że terapia skojarzona jest skuteczną i bezpieczną opcją w leczeniu MPP u dzieci.